Chimodzi mwazinthu zofunikira kwambiri pachilankhulo cha Basque ndikuti ndichakale kwambiri (chodziwika) ku Europe. Kuphatikiza apo, malinga ndi ofufuzawo, Basque ndi umodzi mwazilankhulo zochepa zomwe zikugwiritsidwabe ntchito mpaka pano ndipo chiyambi chake sichikudziwika. Akatswiri azilankhulo amateteza kuti Basque idalandiridwa kuchokera mchilankhulo cha omwe amalankhula komanso malinga ndi mbiriyakale, Chilankhulochi chidalankhulidwa zaka 15.000 zapitazo ndi anthu okhala ku Cave of Ekain, Lascaux ndi Altamira.
Mbiri ya chilankhulochi idayamba nthawi ya Neolithic, koma umboni ungapezekenso kuti chiyambi cha Euskera chidayamba kale. Pakadali pano, Euskera imayankhulidwa ndi 37% ya anthu aku Basque, ndiye kuti, pafupifupi anthu miliyoni. Kudera lomwe Basques amakhala, zotsalira zambiri za nthawi ya Paleolithic zapezeka, zomwe zikutanthauza kuti chilankhulochi chili ndi mbiri yayikulu.
Munkhaniyi tiwona a mndandanda wa miyezi mu Basque yokhala ndi zitsanzo zingapo zogwiritsira ntchito kuti mutha kufotokoza bwino kapena kumvetsetsa zomwe anthu akunena.
Mndandanda wa miyezi mu Basque ndi zitsanzo
Tisanapite molunjika ku miyezi, tiyeni tiwone zomwe amapangidwa. Masiku a sabata ndi awa:
- Lolemba: alireza
- Lachiwiri: asterte
- Lachitatu: alireza
- Lachinayi: mfuti
- Lachisanu: othamanga
- Loweruka: larunbata
- Lamlungu: inde
Zitsanzo zina za masiku a sabata ku Basque:
- Lolemba ndipita ku sinema ndi anzanga: Astelehenean nire zinemara momweo naiz nire lagunekin
- Tiyenera kupita kuofesi Lachiwiri kuti tikalankhule ndi abwana: Asteartera bulegoetara joan behaber dugu buruzagiarekin hitz egiteko
- Malinga ndi kulosera nyengo Lachitatu padzakhala nyengo yotentha: Asteazken eguraldiaren arabera, klima beroa egongo da
- Lachinayi ndi tsiku la sabata lomwe sindimakonda: Osteguna ez zait gustatzen zaidan astean
- Ndikuganiza Lachisanu ndipita kokayenda ndi anzanga: Mukufuna ostiralean nire lagunekin paseotuko dut
- Loweruka ndipita kunyanja kuti ndikasangalale ndi banja langa: Larunbatean hondartzara momweo naiz nire senideekin denbora dibertigarri bat hasteko
- Lamlungu ndidzakhala ndi tsiku lopuma choncho ndidzakhala wokondwa: Igandean, atseden eguna izango dut, pozik nago
Miyezi ya chaka ku Basque ndi iyi:
mu Spanish | ku Basque |
January | Urtarril |
February | Maphokoso |
March | Martxo |
April | Apiril |
May | Mayina |
June | Ekain |
July | Uzitali |
August | Abuzu |
September | Iraq |
October | Uri |
November | Azaro |
December | Abendu |
Zitsanzo
- Ndimakonda mwezi wa Januware chifukwa ndiko kuyamba kwa chaka, nthawi yokwaniritsa zolinga zathu: Urtarrilaren gustatzen zait, urteak aurrera egin ahala gure helburuak kachipatala
- February ndi mwezi womwe Tsiku la Valentine limakondwerera: Otsailean hilabete bat ospatzen da San Valentin eguna
- Marichi ndi umodzi mwamwezi wa chaka womwe ndimakonda kwambiri: Martxo adachita chidwi kwambiri ndi zomwe adachita
- Mu Juni ndikuganiza ndikupita ku France: Ekainean Frantziara bidaia egingo dut
- Ndine wokondwa chifukwa mu Julayi chaka chino ndimaliza semesita yaku yunivesite: Pozik nago, aurtengo uztailean unibertsiteko oyambitsa zolemba
- Ndikukonzekera ndi ndalamazo chifukwa mu Ogasiti tsiku langa lobadwa: Kufotokozera mwachidule, kutanthauzira kwamphamvu
- Mu Seputembala ndipita kukaona agogo anga ku Murcia: Iraira nire amona Murtzia bisitatuko dut.
- Tikukonzekera phwando labwino kwambiri la Halowini mu Okutobala: Halloweeneko festa bikaina prestatzen ari gara urrian
- Chikondwerero chofunikira kwambiri cha Disembala ndi Khrisimasi: Abenduko ospakizunik garrantzitsuenak Gabonak adzanena
Nyengo za chaka ndi izi:
- Primavera: udaberri
- Verano: mpweya
- Kugwa: udazken
- Zima: anakana
Ndipo zitsanzo:
- Ndimakonda chilimwe chifukwa ndimatha kusangalala ndi banja langa komanso anzanga: Uda gustatzen zait nire familiarekin eta lagunekin gozatu doubtako
- Masika ndimatha kusilira maluwa okongola m'munda mwanga: Udaberrian nire lorategiko lore ederrak miretsi ditut
- M'dzinja ndi nthawi yopita ku Florence kukacheza ndi makolo anga: Udazkenean Florentziara joateko ordua da nire gurasoak bisitatzera
- Nthawi yachisanu ndimakonda kuvala zovala zabwino kuti ndimve bwino: Neguan, mwachitsanzo, erosoak eroso sentitzen ditut
Nyimbo ya miyezi ku Basque
Pomaliza, chida chothandiza kwambiri pophunzira miyezi ku Basque bwino ndi kudzera mu nyimboyi, yomwe ndi yosavuta kuloweza:
Zikomo kwambiri