O le Maya o se tasi o sili ona tele ma sili atu le malamalama i Mesoamerica ma i le atoa lalolagi. O aganuu a Maya e tumau i le Yucatan Peninsula, Mekisiko, ma i nisi vaega o Kuatemala. E le masalomia o se tasi o itu na sili ona tosina mai ai mafaufau o tagata Mayans o lo latou alualu i luma faatusatusa i isi tagata, i ai le tele malamalama i fetu ma se matua maeʻa numera faiga. I lenei tusitusiga o le a tatou taulaʻi atu i ai Numera Maya ma oe mafai ona aʻoaʻo faʻavae.
O le Maya numera system faʻatosina mai le tele o faʻalogo aua na sili ona maeʻa ma atiaʻe, e ui lava na atiina ae tutoʻatasi. O lenei malo na i ai se manino manino o cero, o se mea e leʻi maua e papalagi seʻi vagana ua faʻaali atu e tagata Hinitū ia latou.
Lisi o Mataupu
O numera uma a Maya
Le isi matou lisiina uma numera Maya mai le 1 i le 1000. E tele ata e mafai ona e download i luga o lau komepiuta, feaveaʻi ma e oʻo foʻi i le lolomiina e suʻesuʻe atili ai i latou i le loloto.
mai le 1 i le 100
mai le 1 i le 500
mai le 1 i le 1000
Matou te faʻamoemoe o lenei lisi e aoga ia te oe, e te mafaia download i le vaega PDF i le kiliki ii. Afai e i ai ni au fesili ma se numera e mafai ona e tuʻu se manatu i le faaiuga o lenei tusitusiga.
Le talaʻaga o numera o Maya
Faʻapitoa mafaufau o le O tusitusiga a Maya o ni hieroglyphs, aua ei ai lona foliga tutusa ma le faiga na faʻaaogaina i Aikupito Anamua. O ana tusitusiga na faia i luga o se tuʻufaʻatasia o ideograms ma faʻailoga leo, o lea e fai si faigata ai ona faʻamatala ona anotusi.
E le tele ni faʻamatalaga e uiga i tusitusiga Maya ona Sa faatonuina e faifeau Sipaniolo e susunu uma tusi a Maya.
O se auiliiliga manaia e uiga i le faiga numera a Maya, na latou fausiaina e fua ai le taimi ae le o faia ai le numera. O lea, O numera o Maya e iai sa latou sootaga tuʻusaʻo ile aso, masina ma tausaga, o le mafuaʻaga lea o le kalena Maya o se tasi o ana sili ona lauiloa galuega ma o se tasi o le sili ona maeʻa ma sao i le lalolagi.
Faʻapena foi, le numera ma numera numera o le Maya o le muamua e atiaʻe se tulaga tulaga. Lona uiga, o le aoga o le numera poʻo le numera faʻamoemoe i lona tulaga. Lenei o le a ou faʻamatala auiliili atu i lalo.
Faʻafefea ona tusia numera Maya?
E faigofie tele ona malamalama ma malamalama i le numera o numera. Aua e na o le pau a tolu faatusa, e ui lava o fomu e ono fesuiaʻi faʻalagolago i le faʻaaogaina o loʻo tuʻuina atu ia latou. O ni numera na fai mo faʻailoga, o isi mo maʻa faʻamanatu ma isi e iai foʻi ma faʻailoga tagata.
O faʻailoga masani e tolu e mafai ona tatou mauaina i numera Maya o: O se manatu (1), se laina (5) ma se sisi / fatu / atigi (0).
I le tuʻufaʻatasia o nei faʻailoga e tolu, o le numera Maya mai le 0 i le 20. e mafai ona maua mai iinei, e taua lou manatuaina o le numera Maya. aofaʻi ua faʻavasega 20 i le 20.
Faʻafefea numera a Maya mai le 21 agaʻi i luga? O iinei e mafai ona e faʻafetaia ai le faiga faʻavae o le Mayans, lea e eseese ai le taua o se numera poʻo le fua faʻatatau i le tulaga o loʻo maua ai, faʻamoemoe i luga o le tulaga faʻatulagaina o le numera nofoia.
I le pito i lalo o numera (na e alu mai le 0 i le 20), ae o i le tulaga maualuga o numera e aoga le numera numera faʻateleina e le 20.
Mo se faʻataʻitaʻiga, i le numera 25: i le pito i lalo o le 5 (o le laina e tutusa ma le 5), ma le pito i luga e tutusa ma le 20 (o le manatu e tutusa ma le 1, ae o le i le pito i luga e faʻateleina e le 20) .
I le tulaga o le fuainumera ei ai le lona tolu tulaga, ona o le ata o loʻo tu i le tulaga tolu o le a faʻateleina e 3 (20 x 20). A faʻaaogaina le tulaga fa, ona o le ata o loʻo tu i le tulaga 4 o le a faʻateleina e le 8000 (20 x 20 x 20)
Uiga o le numera a Maya
E pei ona ou taʻua muamua, o se tasi o mafuaʻaga na ala ai ona tosina mai mafaufau o tagata atamamai i le faiga o numera a Maya o le i ai o le maualuga o le lavelave na fausiaina taitoatasi ma sili atu i le 2.000 tausaga talu ai, talu mai suesuega ua faʻaalia mai na faia selau o tausaga BC I leisi itu, e tu matilatila mo le avea le aganuu muamua i le konetineta atoa o Amerika e i ai le manatu o le "leai se mea" poʻo le "zero".
E feteʻenaʻi ma mea tatou te ono mafaufauina i le taimi muamua na tilotilo ai, e leʻi faia e le au Mayana a latou numera numera e faʻatino ai galuega faamatematika, ae na latou faʻaaogaina e fua ai le taimi. Lenei e iloa faʻafetai i le mea moni o archaeologists maua maua toega o le numera e faʻasino atu i le fuaina o taimi ma lona vaevaega i vaega. E ui o le mea moni, na latou faʻaaogaina foʻi e taʻu ai isi mea.
O le vigesimal system a le Maya ua taʻua o se tasi o sili ona saʻo i le lalolagi atoa.. E faʻapena foi, e talitonu i lena Mayan kalena e sili atu le saʻo nai lo le kalena Gregorian ma sa iai foi le tutusa tutusa ma faiga fua faaonapo nei.
E ui lava o le autu faʻaaogaina o a latou numera numera o le fuaina taimi, faʻafetai na latou faia foi alualu i luma alualu i luma i geometric, saienisi fetu ma numera.
E tusa o le geometry, ua lauiloa lena Na matua manino Mayas e uiga i le manatu o le tafatolu, sikuea, tafatolu, liʻo ma liʻo, faʻaopopo latou mafai fuaina angles. Latou iloa le tele numera o geometric fuainumera ma geometric voluma, i ai le agavaʻa e fuaina ma faʻaaogaina ia latou manaʻoga lelei.
O le faiga numera a Maya o loʻo tatou talanoa iai o le autu ma sili ona lauiloa, ae e le naʻo le pau ai lea o le numera e faʻaaogaina e tagata Maya.
Mayan "ulu" numera numera faiga
O leisi numera numera sa latou faʻaaogaina e taua tele aua na latou faʻaaogaina ulu o eseʻese atua e fai ma sui numera, o le mafuaʻaga lea ua taʻua ai o o le faiga numera numera. O lenei foi vigesimal system ma o lona autu numera o le 20.
I lenei faiga numera o le aofaʻi maualuga o Atua e mafai ona faʻatusalia o le 14, o lea na lava na o latou aofia ai numera mai le 0 i le 13. O le a lau mea na fai e fai ai ma sui o le 6 numera leiloa e oʻo i le 19? Na latou tuʻuina i le vaega pito i lalo ole auvae o le Atua na fai ma sui o le numera 10 o Maya mai le 4 i le 9.
A aunoa ma se masalosalo o se sili atu ona faigata ma sili atu ona le atoatoa faʻataʻitaʻiga, o le mafuaʻaga na le faʻaaogaina ai i le tele o nuʻu Maya, o le tele o latou na faʻaaogaina le faiga o togi, sasa ma faʻataʻitaʻi.
O le au Mayans o se tasi o sili ona taʻutaʻua ma ofoofogia malo i le lalolagi, atonu o le sili atu ona alualu i luma mo o latou taimi i le tele o auala. O lona alualu i luma i le matematika, o lona numera faiga, lana kalena, lona tusiata fale, lona malamalama i le atulaulau, ma isi, i le tele o nei itu sili atu nai lo se isi lava vaitaimi aganuu.
Le isi lea o le a tatou vaʻaia se sili ona manaia vitio e uiga i Maya numera:
Lona toesea ma le lumanaʻi
Ua talitonu le au popoto, o le leiloa o le malo o Maya na tupu i le va o le XNUMXth ma le XNUMXth seneturi o lo tatou vaitaimi, o le o se tasi o mea lilo silisili i le tala faasolopito o tagata. Seʻia oʻo mai nei aso, o le mafuaʻaga o le alualu i luma lafoaia o sili Maya aai, lea na avea ma tetele 'aʻai ma sili aganuu ma tekonolosi alualu i luma, e le o iloaina. O loʻo faʻaauau pea suʻesuʻega a le au tusi tala faasolopito mo ni faailo i lona leiloa.
I le taimi nei, o nisi o talitonuga faʻapea na i ai e uiga i le tuʻulafoaʻiina o Maya aai talanoa e uiga i faʻalavelave faʻalenatura, osofaʻiga e sili atu le malosi o malo poʻo le faʻaumatiaina foi o mea e faʻamalosia ai latou e feoaʻi i nofoaga ma tele fanua lafulemu. Peitai, e leai se tasi o nei talitonuga ua uma ona faamaonia.
Ae, O le a le uiga o lenei paʻu mo le faiga numera a Maya, le latou kalena ma mea alualu i luma na latou faia? O nei malamalama uma sa matua sili atu lona maualuga nai lo Europa o ona po nei ma atonu o le lalolagi.
Ina ua taunuʻu le Sipaniolo i Yucatán i le seneturi lona XNUMX, o le paʻu'ū o le malo o Maya na tupu i le tele o seneturi talu ai, o lea la o le faʻafesoʻotaʻi o le au Sipaniolo ma le tele o le aganuʻu Maya na le taua e pei o le tasi na i ai ma le Aztecs ma isi malo na faʻasao lava fale tetele.
O le matematika tofi o le Mayans na aoina e tagata na nonofo i le lava nofoaga faʻafanua latou, aemaise lava le Aztecs, oe na tu matilatila foi mo le latou sili faʻaaogaina o le matematika, e ui lava o le Aztec numera numera e tele eseesega e tusa ai ma le faiga a Maya.
Faatasi ai ma le iʻuga o le Aztec malo ma isi malo tele o Mesoamerica, o toega o le aganuu Maya na tumau i le talafaasolopito. O toega o totoe mo suʻesuʻega ma lo matou poto e utiuti ma sili ona taua.. Faʻatasi ai ma toega o Mayan malamalama, o le Dresden Codex tu mai fafo, o le sili ona tuai tusi i uma o Amerika, lea o loʻo i ai se vaega atoa faʻapitoa i le kalena ma lona numera numera.
Gaoioiga
Le isi, ua matou saunia ni nai faʻamalositino mo oe ina ia mafai ona e suʻea lou malamalama i numera Maya. Oe mafai ona iloiloina mea na matou aʻoaʻoina i le tusitusiga atoa aunoa ma se faʻafitauli, o le mea taua o lou tausia o faʻavae ma mea taua 🙂 Manuia!
Tului
mmm ioe
Sa manaia mo le vasega faʻafetai!
Ou te manaʻomia numera 43793 401 2348 ma le 716 i numera Maya mo laʻu gaoioiga i le vasega
E i ai lava loʻu masalosalo. Ou te fia iloa tusitusi se aso ae o le tausaga o le 2016